نام های دیگر این سلاح (تونگ فا یا تویفا) و نام تایلندی این سلاح در هنرهای رزمی تایلندی (مای سوک ) است. نوعی جنگ افزار اوکیناوایی است. جنس این جنگ افزار معمولا چوب (چوب درخت بلوط) و یا پلاستیک فشرده است. طول آن حدود 15 تا 20 اینچ است و به صورت تک و جفت مورد استفاده قرار میگیرد. در مورد تاریخ محل اولیه پیدایش و ساخت این سلاح اطلاعات دقیقی نیست در کشورهای مختلفی همچون ژاپن- چین-تایلند و کامبوج مورد استفاده قرار گرفته.
تاریخچه
دربارهٔ اینکه تونفا در کجا و چگونه به وجود آمده‌است تردید وجود دارد اما عقیده کلی بر این است که در چین یا اندونزی به وجود آمده و به جزیره اوکیناوا را یافته‌است. چینی‌ها معتقدند که تونفا از عصایی که برای کمک به راه رفتن زیر بغل خود می‌گذاشته‌اند به وجود آمده‌است. اما در افسانه‌های محلی اوکیناوا آمده‌است که در دوران شاه شوشین که از پادشاهان ریوکیو بود برای تثبیت وضعیت کشور پس از جنگ‌های داخلی گذشته، تمرین هنرهای رزمی ممنوع شد. همین ممنوعیت باعث گرایش به به وجود آمدن جنگ‌افزارهای نامتعارف از وسایل کشاورزی برای آرد کردن غلات بوجود آمده است. در همین راستا گفته می‌شود که تونفا، از دسته‌ای چوبی که در آسیاب‌های دستی کوچک برای آرد کردن غلات از آن استفاده می‌شده بوجود آمده‌است. در هنرهای رزمی تایلند نیز جنگ‌افزاری با نام کرابی کرابونگ وجود دارد که شبیه به تونفاست و حتی نوعی دیگری از تونفا در هنر رزمی کان خمر و کان بوکاتور کامبوجی وجود دارد که کمی متفاوت از این نوع مرسومش است.
عملکرد تونفا
تونفا می‌تواند از دسته کوچک عمودی آن یا از دسته روی بدنه گرفته شود. در هنگام گرفتن دسته کوچک آن، خود چوب از دست و بازو محافظت کرده و برآمدگی انتهای دسته کوچک نیز از انگشتان دست محافظت می‌کند. با گرفتن انتهای آن می‌توان از آن برای ضربه با دسته کوچک یا استفاده از دسته کوچک به مانند قلاب برای بیرون کشیدن سلاح حریف از دستش استفاده کرد. در هنگام حمله می‌توان چوب را حول محور دسته کوچک چرخاند و به هدف ضربه زد. شخص با این چرخاندن می‌تواند فضای زیادی را پوشش دهد. همچنین شخص چه دسته را گرفته باشد و چه دسته روی چوب، می‌تواند با برآمدگی انتهای دسته کوچک نیز ضربه بزند. با نوک چوب تونفا نیز می‌توان به حریف زد. با گرفتن انتها و ابتدای چوب می‌توان به عنوان دفاع ضربه‌گیر یا تکنیک‌های قفل یا شکستن استفاده کرد.بیشتر تکنیک‌ها و حالات ایستادن تونفای امروزی از کاراته آمده و در کاراته وجود دارد. آموزش این نوع تونفا در سبک‌هایی از کاراته که سلاح نیز در آنها آموزش داده مثل شیتوریو و گوجوریو وجود دارد و البته انواع دیگری از تونفا در رشته های دیگر وجود دارد بطور مثال نوع دیگر تونفا به نام (مای سوک) در رشته های موای تای و موای بوران و نوع کامبوجی آن در کان خمر و کان بوکاتور وجود دارد و به هنرآموزان آموزش داده می‌شود.
انواع تونفا
تونفا انواع مختلفی از جمله چوبی، فلزی و پلاستیکی از جنس پلیمر دارد که بسته به نوع کاربرد آن متفاوت است و می توان از جفت و یا تک آن استفاده کرد. همچنین تونفا ها سایزهای متعددی دارند که کوچکترین آنها برای استفاده های شخصی و بزرگترین آنها از کتف شروع می شود و تا کمی بیرون تر از انگشتان شصت می باشد.
تونفا در دفاع شخصی
بخاطر امنیت بالایی که در هنگام استفاده از سلاح در مقابل مهاجم برای شخص مدافع وجود دارد . همچنین مانور بالای سلاح در مقابل انواع تهدیدات و وجود تکنیک های فراوان برای حمله ،دفاع ،قفل و شکستن مفاصل و همچنین نگه داشتن وکنترل مهاجم و همینطور کاربردهای فراوان دیگر و همینطور غیر برنده بودن و درنهایت مسائل قانونی آن منجر به این نکته شد که به عنوان کاربردی ترین سلاح برای دفاع شخصی شناخته شود و این سلاح سرد ، سلاح سازمانی نیروهای نظامی و انتظامی همچون پلیس شود و در جهت دفاع شخصی از آن استفاده کنند .